Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Ths.BS Trần Nhật Tiến – Trưởng Khoa BV Ung Bướu Hà Nội
Ung thư tuyến tụy thường khởi phát với những triệu chứng mơ hồ, làm cho việc chẩn đoán sớm trở nên khó khăn. Một trong những dấu hiệu điển hình là sự giảm cân đột ngột kèm theo những cơn đau bụng. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng khác như vàng da và lòng trắng mắt, nước tiểu có màu sẫm, và phân có màu sáng.
Chi tiết căn bệnh ung thư tuyến tụy
Ung thư tuyến tụy bắt nguồn từ các mô của tuyến tụy, một cơ quan quan trọng nằm sâu trong bụng, phía sau và bên dưới dạ dày. Tuyến tụy đóng vai trò thiết yếu trong việc giải phóng các enzyme giúp tiêu hóa và sản xuất hormone điều chỉnh lượng đường trong máu, đặc biệt là insulin.
Trong tuyến tụy, có thể hình thành cả các khối u lành tính lẫn ác tính. Loại ung thư tuyến tụy phổ biến nhất xuất phát từ các tế bào ác tính trong các ống dẫn, nơi mang enzyme tiêu hóa ra khỏi tuyến tụy, được biết đến với tên gọi ung thư ống dẫn dịch tụy.
Một trong những thách thức lớn nhất trong việc phát hiện ung thư tuyến tụy là bệnh thường không gây ra triệu chứng cho đến khi đã lan rộng sang các cơ quan khác, dẫn đến việc chẩn đoán sớm rất khó khăn. Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh vẫn chưa được làm rõ, các bác sĩ đã xác định được một số yếu tố nguy cơ, bao gồm hút thuốc lá và các đột biến gen di truyền.
Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tụy phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh và có thể bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc sự kết hợp giữa xạ trị và hóa trị.
Dấu hiệu ung thư tuyến tụy
Trong giai đoạn đầu, ung thư tuyến tụy thường chỉ bộc lộ một số triệu chứng mơ hồ, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường. Chính điều này khiến cho bệnh thường không được phát hiện sớm. Phần lớn trường hợp chỉ được chẩn đoán khi khối u đã phát triển và lan rộng đến các mô lân cận hoặc các cơ quan xa hơn thông qua hệ thống mạch máu và bạch huyết.
Như đã đề cập, các triệu chứng đặc trưng của ung thư tuyến tụy thường chỉ xuất hiện khi bệnh đã ở giai đoạn tiến triển. Tổng quát, các biểu hiện có thể bao gồm:
- Đau bụng lan ra lưng: Cảm giác đau bụng có thể nhẹ hoặc râm ran, giảm khi nghiêng người về phía trước, nhưng lại gia tăng khi nằm. Cơn đau thường trở nên dữ dội vào ban đêm và có thể lan tỏa xuống vùng lưng dưới.
- Vấn đề về tiêu hóa: Người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như tiêu chảy, táo bón, chướng bụng, đầy hơi hoặc ợ hơi.
- Buồn nôn và chán ăn: Xuất hiện kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn mửa và mất đi cảm giác ngon miệng.
- Giảm cân không rõ nguyên nhân: Sụt cân một cách bất ngờ mà không có lý do rõ ràng.
- Vàng da và vàng mắt: Biểu hiện này có thể xảy ra mà không kèm theo cơn đau bụng.
- Thay đổi màu phân: Phân có thể có màu sáng, màu đen hoặc lẫn máu, biểu thị dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa.
- Nước tiểu sẫm màu: Đây cũng là một dấu hiệu cảnh báo.
- Ngứa: Cảm giác ngứa có thể xuất hiện trên da.
- Cục máu đông: Hình thành huyết khối ở chân.
- Khó kiểm soát lượng glucose: Cải thiện tình trạng tiểu đường, hoặc bệnh tiểu đường đột ngột khởi phát.
- Phì đại gan và túi mật: Các thay đổi về kích thước của gan và túi mật có thể được ghi nhận.
- Thay đổi tâm lý: Sự xuất hiện của trạng thái trầm cảm hoặc thay đổi đáng kể về tâm trạng.
- Mệt mỏi và yếu sức: Cảm giác thường xuyên mệt mỏi và suy nhược.
Đặc biệt, việc bất ngờ xuất hiện hoặc khó kiểm soát tình trạng tiểu đường cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến tụy.
Một số loại ung thư tuyến tụy hiếm gặp có thể gây mất cân bằng nội tiết tố, dẫn đến những triệu chứng bất thường như:
- Hạ đường huyết, khiến bạn cảm thấy yếu mệt, đổ mồ hôi nhiều, tim đập nhanh, cáu kỉnh hoặc da đỏ bừng.
- Tiêu chảy nặng kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
- Phát ban da bất thường, không rõ nguyên nhân và khó kiểm soát.
- Rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, bao gồm đau dạ dày và tiêu chảy dai dẳng, không thuyên giảm dù đã sử dụng thuốc kháng axit hoặc thuốc trị loét.
Nếu bạn gặp phải những triệu chứng trên mà không tìm ra nguyên nhân rõ ràng, hoặc nghi ngờ mình có vấn đề về tuyến tụy, hãy nhanh chóng thăm khám bác sĩ. Nhiều bệnh lý khác cũng có triệu chứng tương tự ung thư tuyến tụy, vì vậy bạn cần thực hiện các xét nghiệm cần thiết để có chẩn đoán chính xác và hướng điều trị phù hợp.
Ung thư tuyến tụy là một trong những bệnh lý nguy hiểm, thường tiến triển âm thầm và khó phát hiện sớm. Việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo như đau bụng kéo dài, rối loạn tiêu hóa, sụt cân đột ngột, vàng da, ngứa da hay thay đổi trong đường huyết có thể giúp bạn chủ động thăm khám và phát hiện bệnh kịp thời. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào, đừng chủ quan mà hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và thực hiện các xét nghiệm cần thiết.
